Ένας Παλαιστίνιος μοναχός στο Μυλοπόταμο

Της Αννίτας Πιτσιδιανάκη

Τα μοναστήρια του νομού μας… Χώροι λατρείας του Θεού, ανθρώπινης απομόνωσης από τα εγκόσμια και αφοσίωσης στα ιερά και όσια της χριστιανοσύνης. Τόποι  διατήρησης μακρόχρονης ιστορίας και παράδοσης.

Κάποια από αυτά, στέκουν αγέρωχα αιώνες, ζωσμένα από μοναχικότητα και μοναξιά, υμνούν και δοξολογούν το Θεό μέσα από το συγκλονιστικά μυστηριακό και σεβάσμιο περιβάλλον και τον αέρα της ευλάβειας που αποπνέουν, και κάποια άλλα λειτουργούν με ελάχιστους μοναχούς ... ή και με έναν! Κι αυτός ο ένας κα μοναδικός είναι που διατηρεί και συνεχίζει την αγιοσύνη του χώρου…

Σ’αυτό τον κύκλο των μοναστηριών περιλαμβάνεται και το μοναστήρι του Σωτήρα Χριστού της Χαλέπας Μυλοποτάμου, όπου πραγματοποίησε ένα δημοσιογραφικό οδοιπορικό το MadeinCreta.

Περνώντας από τα λιτά χωριά του Μυλοποτάμου, ζωσμένα από άγουρα ακόμη επεριδοειδή, με τις αυλές των σπιτιών στολισμένες με χρυσάνθεμα και γεράνια, φτάσαμε στο χώρο αυτοσυγκέντρωσης και προσευχής. Απλωμένο πάνω σε ύψωμα, προσφέρει στον επισκέπτη καταπληκτική θέα και τη χαρακτηριστική φιλοξενία του. Νομίζεις να απολαμβάνεις τη φιλοξενία του Θεού…

Η υποδοχή από τον αρχιμανδρίτη Πορφύριο Αουάντ, ήταν εγκάρδια και η ξενάγηση στους χώρους του μοναστηριού άριστη.

Είναι ο μοναδικός μοναχός μέσα στη Χαλέπα. Αυτός ο ασκητής κι ο Θεός που του αφιερώθηκε. Και το άλλο εντυπωσιακό: Διατηρεί, περιποιείται και αναστηλώνει το μοναστήρι σαν τον νοικοκύρη που δεν αφήνει το σπίτι του να ρημάξει. Φαίνεται να φέρνει σε πέρας μια θεόσταλτη αποστολή…

Στη Γάζα ανάμεσα σε 8 παιδιά

Η καταγωγή του Αουάντ από το βασανισμένο και μαρτυρικό τόπο της Παλαιστίνης και την αιματοκυλισμένη Γάζα. Μεγάλωσε μέσα στις ταραχές σε μια μεγάλη φαμίλια μέσα σε οκτώ παιδιά και πατέρα ιερέα.

Μικρό παιδάκι, ο ιερέας πατέρας του είχε εμφυσήσει στον Πορφύριο την αγάπη προς το Θεό και την Εκκλησία, και την προσφορά  στον άνθρωπο. Γαλουχήθηκε, λοιπόν, με πανανθρώπινα ιδανικά, έχοντας καθοδηγητή και προστάτη το Θεό. Ώσπου, μεγαλώνοντας, πήρε τη μεγάλη απόφαση της πλήρους αφοσίωσης του, μέσω του μοναχισμού. Και έγινε μοναχός!

Οι εμπειρίες που κουβαλά από τα παιδικά του χρόνια είναι συγκλονιστικές και θα τον ακολουθούν μέχρι το τέλος  του. Και πώς να μην είναι όταν στη μαρτυρική χώρα του Αραφάτ υπήρχαν πάντα ταραχές και πόλεμος και παντού παραμόνευε ο θάνατος;

Είναι, πράγματι, συνταρακτική η εμπειρία που είχε στα 15 του χρόνια, όταν σε μια από τις πολλές συμπλοκές με τους Ισραηλινούς πιάστηκε αιχμάλωτος. Χτυπήθηκε ανελέητα και οδηγήθηκε σε ειδικό στρατόπεδο όπου οδηγούσαν όσους προόριζαν για μελλοθάνατους.

Ο μικρός αιχμάλωτος Παλαιστίνιος όλη τη νύκτα άκουγε τους σκαπανείς να σκάβουν  και θεώρησε ότι ετοίμαζαν τους τάφους τους. Πέρασε, αστραπιαία, από το μυαλό του  η σκέψη ότι θα τους έθαβαν  χωρίς την προβλεπόμενη νεκρώσιμη ακολουθία και γι’ αυτό άρχισε από μέσα του να την ψέλνει για να μην πάνε «αδιάβαστοι».

«Όμως η Παναγία με προόριζε για εδώ και γι’ αυτό με έσωσε», λέει συγκινημένος και με ευλάβεια.

Με την ολοκλήρωση της φοίτησής του σε λύκειο της Παλαιστίνης, ήρθε στην Ελλάδα όπου σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, αφού στη χώρα του οι νέοι δεν παρακολουθούσαν ανώτατες σπουδές λόγω του πολέμου.

Το 1997 υπηρέτησε στη Μονή Πετράκη και το 2004 ήρθε στο Ρέθυμνο και εντάχθηκε στην αδελφότητα του μοναστηριού Αρσανίου. Το Μάρτιο του 2008, μετά από δικό του επίμονο αίτημα, βρέθηκε  στη μονή της Χαλέπα.

Για κάποιο διάστημα εκτελούσε χρέη εφημέριου στην ενορία του Παγκαλοχωρίου και ιερουργούσε στο ναό των Εισοδίων της Παναγίας. Εκεί, ενώ ανακαίνιζε την εκκλησία, διαπίστωσε ότι δεν είχαν τελεστεί εγκαίνια και μετά από δικές του ενέργειες ο ναός εγκαινιάστηκε. «Μου το φύλαγε η Παναγία 500 χρόνια για να εγκαινιαστεί…»

Κάποτε είχε 72 μοναχούς

Το μοναστήρι ανήκει στη  Μητρόπολη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου και κάποτε αριθμούσε 72 μοναχούς. Το 2004 άρχισε η αναστήλωση και μετά από πολλές ενέργειες ολοκληρώθηκαν οι μελέτες και ένα μέρος του έργου εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ. Έχει εγκριθεί ποσό 100.000 ευρώ, που όμως δεν έχει εκταμιευτεί. Το υπόλοιπο ποσό και οι μέχρι σήμερα εργασίες καλύπτονται από προσφορές των πιστών και τα έσοδα της μονής.

Μέχρι σήμερα έχει αναστηλωθεί το ηγουμενείο ενώ συνεχίζει να αναστηλώνεται ο δίκλιτος ναός του μοναστηριού. Το ένα κλίτος του είναι αφιερωμένο στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού και το άλλο στη Γέννηση του Χριστού και είναι η μοναδική εκκλησία στην Κρήτη, που είναι αφιερωμένη στη Γέννηση, σε ολόκληρη την Κρήτη.

Ο δίκλιτος Ναός που ήδη αναστηλώνεται 

Ο ιστορικός ναός κάηκε το 1823 από τους Τούρκους και το 1910 ξεκίνησε προσπάθεια να χτιστεί νέος, που όμως σταμάτησε το 1930, λόγω οικονομικής δυσχέρειας. Σήμερα αναστηλώνονται το αρχονταρίκι, η τραπεζαρία και η αίθουσα διαλέξεων, ενώ προγραμματίζεται η αναστήλωση ενός κελιού για να κλείσει η πίσω αυλή και να γίνουν επιπλέον από τον υπάρχοντα, ξενώνες που θα εξυπηρετούν καλύτερα τις ανάγκες των πιστών. Για αργότερα προβλέπεται η αναστήλωση του υπολοίπου τμήματος, δηλ. των στάβλων, της φάμπρικας και του πατητηριού.

Ο μοναχός Πορφύριος σημειώνει ότι η Μητρόπολη βοηθάει με κάθε τρόπο τη συνέχιση του έργου, ενώ σημαντική είναι και η συμβολή των πολιτιστικών συλλόγων Αγριδίων και Κρυονερίου που «στηρίζουν με όλες τους τις δυνάμεις το μοναστήρι». Για ένα πράγμα, ωστόσο, ήταν απόλυτος: «Σίγουρα θα έρθει κάποια μέρα που η μονή θα έχει αναστηλωθεί. Αλλά αυτό που έχει μεγάλη ανάγκη είναι η έμψυχη αναστήλωση της. Να έρθουν μοναχοί εδώ να μονάσουν. Δεν υπάρχουν μοναχοί άλλοι, είμαι μόνος μου.»

Και σε άλλη ερώτηση για τη μοναξιά στη ζωή του που επέλεξε, απαντά: «Δεν αισθάνομαι μοναξιά. Η ζωή μου είναι γεμάτη. Είναι γεμάτη από το Χριστό. Άλλο μοναχισμός και άλλο μοναξιά».

Το υπόλοιπο προς αναστήλωση τμήμα του Μοναστηριού

Το μοναστήρι λειτουργείται Χριστούγεννα, Πάσχα και εκ περιτροπής Κυριακή παρά Κυριακή προσωρινά στο παρεκκλήσι του Αγίου Πορφυρίου, μέχρι να ολοκληρωθεί η αναστήλωση του δίκλιτου ναού. Δε μένουν, όμως, χωρίς λειτουργία και οι γύρω οικισμοί. Ενδεικτικά, το 2009 λειτούργησε την Μεγάλη Εβδομάδα στον Αΐμονα, στο Κρυονέρι και στα Αγρίδια, ενώ το 2010 έκανε περιφορά του Επιταφίου και στα τρία χωριά. Σήμερα λειτουργεί τις Κυριακές και στους οικισμούς εκ περιτροπής με τη μονή.

Το οδοιπορικό μας έφτανε στο τέλος του. Η μέρα είχε ξεψυχήσει και ένα γλυκό σούρουπο έπαιρνε τη θέση της. Τα παρτέρια με τα λουλούδια έπαυαν σιγά- σιγά να μοσχοβολούν και ένα ψυχρό αεράκι έκανε την εμφάνισή του. Αν και φορτισμένοι συγκινησιακά από τη γαλήνη και την ευλάβεια που αποπνέει ο χώρος αλλά και ο ίδιος ο μοναχός, δεν αντισταθήκαμε στον πειρασμό να τον ρωτήσουμε για την κρίση και για το αν υπάρχει ελπίδα για τη χώρα μας και το λαό της.

Και ο πατέρας Πορφύριος με το μειλίχιο και γαλήνιο ύφος που χαρακτηρίζει τους πνευματικούς του μοναχισμού, απάντησε:

«Δεν υπάρχει Ανάσταση χωρίς Σταύρωση. Η Ελλάδα σταυρώνεται αλλά θα αναστηθεί. Και θα την αναστήσει ο Θεός γιατί την αγαπάει και είναι η ελπίδα του λαού για το μέλλον του».