Κάθε χρονιά και … γεννητούρια!
Για 13 χρόνια η μαμή ξεγεννούσε στο σπίτι του Φραντζεσκάκη
Ο Γιώργης Φραντζεσκάκης, μόλις γύρισε στο χωριό από το κλάδεμα του αμπελιού του
Μια μαία στα Φραντζεσκιανά Μετόχια Ρεθύμνου, η Ελένη Μπερνιδάκη, για δεκατρία συνεχόμενα χρόνια από το 1947 και μετά καλούνταν στο σπίτι του Στέλιου Φραντζεσκάκη στο πάνω χωριό, για να βγάλει από τα σπλάχνα της μάνας Δέσποινας μια ακόμη ζωή. Σε 13 απανωτά χρόνια η μεγάλη ζωοδότρα γέννησε 13 φορές, τα 11 ήταν αγόρια και τα 2 κορίτσια και από αυτά έζησαν τα 7. Τα 5 έγιναν άντρες και τα δυο γυναίκες σήμερα…
Ο πρώτος και των εφτά, ο Γιώργος 66 χρόνων, εγκατεστημένος στο χωριό, ως φαίνεται, βαδίζει στο δρόμο του γεννήτορά του, γιατί και ο ίδιος απόκτησε φαμίλια πέντε παιδιών και από αυτά, τα τέσσερα γένους αρσενικού, και το ένα θηλυκού, απολαμβάνει τη χαρά 11 εγγονιών και θα ευτυχήσει να γνωρίσει και δισέγγονα, γιατί όχι και τρισέγγονο!
Τα μεταπολεμικά χρόνια φρικτά μέσα στην ανέχεια και στη δυστυχία κι όταν έφευγαν για το σχολείο τα 21 παιδιά των οικογενειών του Νίκου Κιουρτσιδάκη, του Βαγγέλη Λουτριανάκη και του Στέλιου Φραντζεσκάκη, νόμιζες «ότι περνούσε στρατιωτική φάλαγγα»! Και οι τρεις φαμίλιες, σήμερα, με εφτά τέκνα η καθεμιά, θα συγκροτούσαν μια ολόκληρη… τάξη σχολείου…
«Εγώ είχα δασκάλα τη Μαρία τη Δρουλίσκου», αναπολεί ο Φραντζεσκάκης, «κι αυτή με ξεσκόλισε από το σχολειό». Για να προσθέσει: «Το σπίτι μας ήτανε μικρό, πού να χωρέσουμε και τα εφτά παιδιά! Γι αυτό όλα τα αδέρφια κοιμόμαστε κατάχαμα, πάνω σε μια τάβλα. Καιροί, πραγματικά, μέσα στη φτώχεια και πώς να θραφούν από ένα τσικάλι εφτά στόματα!»
ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΑΝ ΤΑ ΜΕΣΑ
Έζησαν τα πέντε αγόρια, ο Γιώργος, ο Μιχάλης, ο Βαγγέλης, ο Βασίλης και ο Απόστολος και τα δυο κορίτσια, η Ελένη και η Στέλλα και τα άλλα έξι παιδιά πέθαναν την ώρα του τοκετού στο σπίτι! Γιατί, τότε, οι τοκετοί γίνονταν στα σπίτια και μαιευτήρας και μαία ήταν η αυτοδίδακτη «μαμή του χωριού», που θεωρούνταν από τις εξέχουσες προσωπικότητες της κοινωνίας, με τον πρόεδρο, τον παπά και το δάσκαλο.
«Τότε, δύσκολα τα χρόνια, δεν υπήρχανε γιατροί, όπως υπάρχουν σήμερα», επισημαίνει ο 66χρονος φαμελίτης. «Στο χωριό είχαμε μια μαμή την Ελένη τη Μπερνιδάκη και πήγαινε στα σπίτια και ξεγεννούσε την κάθε γυναίκα. Δεν υπήρχανε τα μέσα όπως είναι τώρα, αλλά καλύτερα ήταν τότε. Ποιος μπορεί να αναθρέψει σήμερα εφτά παιδιά; Τώρα έχουν φροντίδες και έξοδα, οι απαιτήσεις είναι αυξημένες και το κάθε ζευγάρι δεν θέλει να μπαίνει σε επιπλέον δαπάνες. Ο καθένας το σκέφτεται! Αλλά άμα κάμεις παντρειά και δεν κάνεις παιδιά δεν αξίζει η παντρειά…»
Ο Γιώργος Φραντζεσκάκης και τη μέρα εκείνη, όπως έχει μάθει κάθε μέρα, την αφιέρωσε στη φροντίδα των αγροτικών καλλιεργειών του. Πήγε, χωρίς να πιέζεται από το… αφεντικό, στο αμπέλι για το κλάδεμα: «Το αμπέλι είναι τεσσάρων εργατών και πάω καθημερινά, αν δεν έχω άλλη επείγουσα δουλειά, θα κλαδέψω μισή ή μια ώρα και θα γυρίσω. Μόλις στεγνώσει το χώμα θα το σκάψω με το σκαφτικό και μέχρι τον τρύγο έχει και άλλες φροντίδες. Βγάζω το κρασί του σπιτιού μου!»
Στη γλώσσα των παλαιοτέρων η ορολογία «του ενός, ή των δυο, ή των τριών, ή των τεσσάρων εργατών», προσδιορίζει την έκταση του αμπελώνα. Δηλαδή, εκτιμούσαν, ότι ένας ή δυο, ή τρεις, ή τέσσερις εργάτες έσκαβαν το αμπέλι σε μια μέρα απασχολούμενοι από την ανατολή έως τη δύση του ήλιου.
Το χωριό έχει… αδειάσει! Και οι επιζώντες γέροντες, πλέον, στη γενέτειρα του Ανδρέα Ροδινού νοσταλγούν τα αθάνατα γλεντοκόπια, που ο «γίγαντας» της λαϊκής μουσικής παράδοσης της Κρήτης γιόρταζε «στο πανηγύρι της Παναγίας» στην καλύβα, στη σημερινή πλατεία που φέρει το όνομά του και το όνομα του συνοδοιπόρου του στην τέχνη Μπαξεβάνη.
Νοσταλγούν τα αρχαγγελικά του ακούσματα και τα νιώθουν μέσα από τις κορνίζες με τη φωτογραφία του που έχουν αναρτήσει σε μαγαζιά και σπίτια οι Φραντζεσκιανομετοχιανοί. Όπως η φιλόξενη Μαρίνα Λυράκη στο καφεπαντοπωλείο της στη μεσοχωριά. Εκεί κοντά γεννήθηκε και ανατράφηκε ο πρωτομάστορας…