Στεγαστική κρίση: 7 στους 10 νέους μένουν στο παιδικό τους δωμάτιο

Η ραγδαία αύξηση του κόστους στέγασης στη χώρα μας, προβληματίζει το σύνολο των συμπολιτών μας και ιδιαίτερα τους νέους ηλικιακά. Οι νέοι στη χώρα μας, έχουν κατανοήσει για τα καλά ότι, η δυνατότητα να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι είτε μέσω αγοράς, είτε μέσω ενοικίασης στην «ελεύθερη» αγορά, αποτελεί «Όνειρο Θερινός Νυκτός».

Πολλές χώρες της Ευρώπης εφαρμόζουν πολιτικές στέγασης δημιουργώντας κοινωνικές κατοικίες εδώ και δεκαετίες, ενώ λόγω των συνθηκών που διαμορφώνονται ιδιαίτερα από το 2018-2019, έχουν προβεί σε υιοθέτηση νέων μέτρων με στόχο την αναχαίτιση του κόστους στέγασης. Αξίζει να αναφέρουμε ότι εκτός των νέων στεγαστικών πολιτικών που εφαρμόζουν, επέβαλαν πλαφόν στις αυξήσεις των ενοικίων των ενεργών οικιστικών μισθώσεων λόγω ραγδαίας αύξησης του πληθωρισμού.

Στη χώρα μας η συσσωρευτική αύξηση των ενοικίων από το 2018 έως και το 2022, κυμάνθηκε από 37,2% έως και 42,1% αν αφορά κατοικία κατάλληλη για οικογένεια. Υψηλότερες αυξήσεις, καταγράφονται κυρίως σε μικρότερα ακίνητα κατάλληλα για φοιτητές.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία, οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης φοιτητικής κατοικίας ή/και κατοικίες κατάλληλα για νέους αυξήθηκαν κατά 53% στην Αθήνα και στην Πάτρα όπου καταγράφεται η 2η μεγαλύτερη αύξηση το 49,23% το χρονικό διάστημα 2017-2022, ενώ τη φετινή χρονιά καταγράφεται επιπλέον μεσοσταθμική αύξηση της τάξεως του 8%-12%. Το 2022, η αύξηση των ζητούμενων μισθωμάτων για ακίνητα κατάλληλα για οικογένειες κυμάνθηκε μεσοσταθμικά στο 10%, από 3% έως 7% που καταγράφηκε το 2021. Ενώ, το τρέχον έτος αναμένονται νέες αυξήσεις μεσοσταθμικά της τάξεως του 6%-10%.

Το κόστος στέγασης στην Ελλάδα έχει εκτιναχθεί σε τέτοια επίπεδα που αγγίζει το 60%-70% του μέσου μηνιαίου μισθού και αν πρόκειται για οικογενειακή κατοικία το σύνολο ενός «καλού» μισθού. Μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας αναγκάζεται να κάνει περικοπές ακόμη και σε βασικές ανάγκες του.

Σύμφωνα με την Eurostat, η χώρα μας είναι πρωταθλήτρια στο κόστος στέγασης στο σύνολο των χωρών της Ευρωζώνης, τόσο για όσους ζουν στα αστικά κέντρα όσο και για εκείνους που ζουν σε αγροτικές περιοχές. Παράλληλα, το 36,9% των Ελλήνων ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφέλειας. Οι καθυστερήσεις σε λογαριασμούς στεγαστικών δανείων, ενοικίων ή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας είναι μια άλλη ένδειξη ότι το κόστος στέγασης μπορεί να είναι πολύ υψηλό. Ενώ, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 76,9% των ενοικιαστών, εφόσον πληρώσουν τα έξοδα του σπιτιού, κάνει περικοπές ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους.

Το 71,9% των Ελλήνων της ηλικιακής ομάδας 18-34 ετών ζουν στο παιδικό δωμάτιο - Στη 2η θέση η Ελλάδα
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Eurostat, το 71,9% των νέων ηλικίας 18-34 ετών ζουν με τους γονείς τους, στο παιδικό τους δωμάτιο. Η Ελλάδα κατατάσσεται 2η στη λίστα των 26 χωρών της Ε.Ε, όταν το μέσο όρο δεν ξεπερνά το 49,4%.

Το ποσοστό των νέων (18-34 ετών) που ζουν με τους γονείς τους, αυξήθηκε κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες από το 2019 έως το 2022, μειωμένο κατά 1 ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2021.

Το ποσοστό των νέων που διαμένουν στο παιδικό τους δωμάτιο δεν πρόκειται να προσεγγίσει «εύκολα» το μέσο όρο της Ευρώπης τα επόμενα χρόνια, διότι καταγράφεται μονομερή αύξηση του κόστους στέγασης και διατήρηση των εισοδημάτων σε χαμηλά επίπεδα σε συνάρτηση με τις ανάγκες του σήμερα. Οι πολιτικές στέγασης που εφαρμόζει η πολιτεία δεν εξυπηρετούν επαρκή αριθμό δικαιούχων ώστε να καταγραφεί αισθητή μείωση των νέων που παραμένουν στην οικογενειακή κατοικία.

Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσιευμένη έρευνα, το 70% των νέων έως 34 ετών απάντησαν ότι ποτέ δεν θα μπορέσουν να αγοράσουν δικό τους σπίτι. Παράλληλα, το 85% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι ο κατώτατος μισθός δεν επαρκεί σε ένα νέο ζευγάρι έως 40 ετών, χωρίς παιδί, για να νοικιάσει σπίτι και να καλύψει τις βασικές του ανάγκες τροφής και ένδυσης. Υπάρχει αναντιστοιχία της πραγματικής ζωής με τον κατώτατο μισθό.

Ποσοστό νέων που ζουν με τους γονείς τους ανά ηλικιακή ομάδα

Μάλιστα, το ποσοστό των νέων που διαμένει στο παιδικό του δωμάτιο, παραμένει υψηλό όταν επικεντρωνόμαστε στις ηλικίες 25-34, τη στιγμή που σε άλλες χώρες της Ευρώπης περιορίζεται αισθητά, κάτι που σηματοδοτεί μια σημαντική αναβολή στην ομαλή στεγαστική πορεία των νέων ανθρώπων στην Ελλάδα. Η αύξηση του κόστους στέγασης, φαίνεται να οδήγησε πολλούς νέους φοιτητές να επέλεξαν πανεπιστημιακές σχολές πλησίον της οικογενειακής κατοικίας.

Το 90,05% των νέων 18-24 ετών διαμένουν στο παιδικό τους δωμάτιο σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Είναι μη λογικό και λυπηρό, εν έτει 2023, τα ακαδημαϊκά όνειρα ενός νέου να είναι άμεσα εξαρτώμενα από το αν η σχολή βρίσκεται στην πόλη της οικογενειακής κατοικίας.

Οι άνδρες παραμένουν στην οικογενειακή κατοικία
Σύμφωνα με τον κάτωθι πίνακα όπου διαχωρίζει το φύλο των νέων της ηλικιακής ομάδας 18-34 ετών, προκύπτει ότι οι άνδρες σε μεγαλύτερο ποσοστό διαμένουν στο «παιδικό» τους δωμάτιο σε σχέση με τις γυναίκες. Γεγονός που καταγράφεται στο σύνολο των ηλικιακών ομάδων.
 

Με ενοίκιο άνω των 400€ οι 8 στις 10 κατοικίες κατάλληλες για νέους
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κάτωθι πίνακα, κατανοούμε ότι το κόστος μίσθωσης μιας κατοικίας έως 50τμ, άνω του 1ου ορόφου κυμαίνεται άνω των 400€ στις περιοχές του κέντρου για το 80% των διαθεσίμων προς μίσθωση κατοικιών, εκ των οποίων το 48,2% έχει ζητούμενο μίσθωμα άνω των 500€/μήνα.

Σύμφωνα με τα άνωθεν, κατανοούμε ότι το κόστος στέγασης αγγίζει το 60%-70% του μέσου μηνιαίου εισοδήματος, όταν σύμφωνα με τη Eurostat ανεκτό όριο θεωρείται όταν οι στεγαστικές δαπάνες δεν ξεπερνούν το 30% του εισοδήματος. Το ότι οι νέοι εγκαταλείπουν όλο και πιο αργά το πατρικό τους, είναι περισσότερο ανάγκη, παρά επιλογή.

Δυσεύρετες οι οικογενειακές κατοικίες με ενοίκιο κάτω των 700€
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι στο σύνολο των περιοχών του Ν.Αττικής, η διαθεσιμότητα ακινήτων προς μίσθωση είναι πολύ μικρή έναντι των προηγούμενων χρόνων. Παράλληλα ,όπως προκύπτει και από το σύνολο των παρακάτω πινάκων, το μεγαλύτερο μέρος των διαθέσιμων προς μίσθωση ακινήτων 80τμ-110τμ άνω του 1ου ορόφου, διατίθεται με ζητούμενες τιμές μίσθωσης άνω των 800€/μήνα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα Βόρεια Προάστια όπου το 95,80% (93,11% το 2022) των διαθέσιμων προς μίσθωση ακινήτων, έχουν ζητούμενο μίσθωμα είναι άνω των 800€/μήνα, ενώ στα Νότια Προάστια το 80,40% (81,44% το 2022). Στο κέντρο της Αθήνας το 66,37% (65,66% το 2022) των διαθεσίμων κατοικιών έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 700€/μήνα, ενώ στις περιοχές του Πειραιά το 60,07% (47,46% το 2022), των Δυτικών Προαστίων το 47,03% (50,31% το 2022) και στο Υπόλοιπο Αττικής το 71,30% (56,97% το 2022).

Σύμφωνα με τα άνωθεν κατανοούμε ότι το κόστος μίσθωσης κατοικίας κατάλληλη για οικογένεια, στο σύνολο σχεδόν των περιοχών του Ν.Αττικής αγγίζει έναν ολόκληρο μισθό. Χωρίς να συνυπολογίζουμε τα κοινόχρηστα, το κόστος ενέργειας και τους λοιπούς λογαριασμούς.

Η έλλειψη κατοικίας σημαντικός παράγοντας αύξησης της υπογεννητικότητας
Η υπογεννητικότητα αποτελεί μείζον πρόβλημα για την Ελλάδα, αφού οι γεννήσεις βρίσκονται σε σταθερά πτωτική πορεία από το 2008 (ΕΛΣΤΑΤ), ενώ το 2022 καταγράφηκε περαιτέρω μείωση κατά 10,3%. Με αποτέλεσμα ο μέσος όρος του πληθυσμού της χώρας να είναι σήμερα άνω των 43 ετών. Το παράδοξο είναι ότι ενώ πολλά ζευγάρια έχουν την πρόθεση να αποκτήσουν παιδιά, τελικά κάνουν πίσω.

Πολλές έρευνες αναφέρουν ότι η έλλειψη κατοικίας, το υψηλό κόστος απόκτησης της και τα υψηλά ενοίκια, αναγκάζουν τα νέα ζευγάρια να περιορίσουν ή να μεταθέσουν την τεκνοποίηση στο μέλλον. Ενώ, ακόμη και αν υπάρχει κατοικία, το 32% του πληθυσμού είναι εγκλωβισμένο σε διαμερίσματα όπου συνήθως δεν υπάρχει αρκετός χώρος να στεγάσει οικογένειες με άνω του ενός παιδιού.

Απαιτείται να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας και να κατανοήσουμε ότι το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα που βρίσκονται κοντά στον κίνδυνο φτώχειας ή/τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά ή μόνο τους νέους ηλικιακά, πλήττει και άτομα των οποίων τα εισοδήματα είναι, αφενός υψηλότερα, αφετέρου όμως, πολύ χαμηλά για να μπορούν να στεγαστούν υπό τις συνθήκες της ιδιωτικής αγοράς. Πλέον η ανάγκη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου στεγαστικής πολιτικής αποτελεί μείζονος σημασίας στη χώρα μας.

Η στέγαση είναι κάτι περισσότερο από μια στέγη, είναι η ευκαιρία για καλύτερες ζωές και καλύτερο μέλλον. Η παροχή της στέγης αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας και υπάγεται στον τομέα της κρατικής κοινωνικής πολιτικής.

Πηγή: Έθνος